dinsdag 15 maart 2016

Vrije uren: Film analyse Zwartboek

Zwartboek gaat over de Tweede Wereld Oorlog, verzet, verraad en liefde. Een joods meisje verliest alles wat haar lief is en sluit zich aan bij het verzet. Ze doet alles voor haar vrijheid. Zelfs al moet ze daarvoor naar bed met een Duitse officier. Het speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog en vlak na de oorlog. 
De film begint in Juni 1956, in Kibboets, Israël. Waar een bus Nederlandse toeristen meegaan met de heilige tour. Een vrouw hoort een lerares met een klas zingen en herkend haar stem. Ze gaat erheen en als ze een foto maakt wordt ze weggestuurd. Dan ziet ze dat het Ellis is. Ellis herkend Ronnie ook en ze praten bij. Als Ronnie teruggaat. Blijft Ellis bij het water zitten en denkt ze terug aan de Tweede Wereldoorlog. Dan begint het verhaal echt. Wanneer op een dag het onderduikadres van een joodse zangeres Rachel Steinn per ongeluk gebombardeerd wordt, wordt ze gered door Rob. Ze worden verliefd. Dan komt ene mr. Ghein van het verzet naar hun toe om te vertellen dat de politie weet dat ze ondergedoken is. Ze krijgt een aanbod om met een groep joden de Biesbos over te steken naar bevrijdt gebied. Ze doet het. Maar onderweg komen ze een Duitse patrouille boot tegen, iedereen wordt neergeschoten, alleen Rachel weet te ontsnappen.
Rachel wordt gevonden door twee jongens. Die nemen haar mee, stoppen haar vermomd als lijk in een kist, zodat ze een andere plaats in mogen. Daar aangekomen moet ze haar haar verven en krijgt ze een andere naam, Ellis de Vries, ze mag in het bedrijf werken. Op een dag wordt gevraagd of ze een andere klus wil doen, wel risicovoller maar ze vindt dat ze niets te verliezen heeft. Dus ze doet het. Als ze spullen aan het inladen zijn, komt een Duitse legerwagen binnen rijden, maar Hans schiet ze neer.
Hun plan mislukt en Tim Kuiper, de zoon van Gerben baas van het bedrijf, wordt opgepakt. Er was nog maar één manier om Tim en de andere te bevrijden, Ellis moet een relatie beginnen Kapitein Müntze. Ze doet het. Ze krijgt een baan op het kantoor van de Nazi’s, als typiste. Ze werkt daar samen met nog een vrouw, Ronnie. De vriendin van Franken.
Op een feestje herkend ze Generaal Franken als degene die haar hele familie vermoord heeft. Ze voelt zich niet goed, maar gaat door met zingen.
Ze zit nog steeds bij het verzet en moet een microfoontje plaatsen in het kantoor van Franken. 
In de geheime plek van het verzet komen ze erachter dat mr. Ghein de joden met opzet aan Franken leveren en ze willen Ghein vermoorden. Maar dat mag niet van Gerben, want dan gaan Tim, de andere en nog 40 gijzelaars tegen de muur. Waar Ellis op reageert anders gaan er weer 40 joden aan. Maar ze hebben een plan, ze gaan Ghein gijzelen. Omdat het mislukt vermoorden ze Ghein toch. Als Ellis die avond naar Müntze gaat, zet hij een pistool tegen haar hoofd en eist dat ze hem alles verteld want dat hij niet achterlijk is. Ze vertelt hem alles omdat ze hem vertrouwd, hij heeft door een bombardement zijn vrouw en kinderen verloren. Ze is echt verliefd op hem. Ze vertelt ook dat Franken van de joden hun geld afpakt. Müntze blijft bij Ellis en de volgende dag verteld hij aan Generaal Kaustner wat Franken doet. Maar omdat ze niks kunnen vinden, wordt Müntze gearresteerd. 
Het volgende plan van het verzet is om de gevangen te bevrijden, Ellis moet meedoen, maar ze eist dat Müntze dan ook mee mag. Na wat gediscussieer mag Müntze mee. Als ze ’s avonds willen ontsnappen, blijkt er een val te zijn, iedereen wordt neergeschoten, op Hans na.
Franken weet dat Ellis er mee te maken heeft en arresteert haar. Hij houdt haar bij de microfoon en zo lijkt het net of zij hun verraadde heeft. 
Ze komt in de cel. Ze hoort gegil van mensen die gemarteld worden. Dan wordt de deur open gemaakt en wordt ze gered door een vriend van Ronnie. Ook Müntze is bevrijdt. Samen vluchten ze en slapen ze in een boot. Ze zijn blij dat ze weer bij elkaar zijn. 
Ze horen op de radio een engelse zender, waarop de koningin spreekt, Nederland is bevrijdt!. Maar Ellis weet niet of ze wel zo blij moet zijn met de bevrijding, ze weet dat als ze nu verder gaat met Müntze dat ze niet geaccepteerd wordt. 

Als de bevrijding gevierd wordt denken Gerben en de rest nog steeds dat Ellis hun verraden heeft. Ellis denkt dat Notaris Smaal er wat mee te maken heeft, omdat die in het begin zei dat hij niet wist waar Ellis haar ouders waren, maar van haar ouders hoorde ze dat hij het wel wist. Hij probeerde ook te onderhandelen met de Duitsers over de straffen van gevangenen. Hij wist ook van hun plan om de gevangenen te bevrijden. Toen Ellis met Müntze naar hem toe ging en vertelde wat ze dacht. Wist meneer Smaal te vertellen dat hij het niet was en had er ook zo zijn verhaal bij, hij had allemaal kleine dingen bijgehouden in een notitieboekje en had daar zijn conclusie uitgehaald. Als hij wat wilt pakken uit de gang wordt hij neergeschoten zijn vrouw gaat er naar toe en wordt ook neergeschoten, Müntze gaat achter de dader aan. Maar wordt gepakt door een paar feestvierende mensen omdat hij herkend wordt, als ze omhoog kijken zien ze Ellis en willen ze haar ook hebben omdat ze nog steeds denken dat ze hun verraden heeft.

Müntze zou als de Duitsers er nog zaten de doodstraf krijgen, maar omdat er nu Canadezen zitten vindt die man dat dat niet meer geld. Maar Generaal Kaustner werkt nu voor de Canadezen en weet ervoor te zorgen dat Müntze toch nog vermoord wordt. Ellis wordt in de gevangenis slecht behandeld en dan wordt ze gered door Hans (Dr. Akkerman). Hij neemt haar mee naar zijn dokterspraktijk, daar verteld hij dat Müntze evengoed nog vermoord is en het wordt Ellis te veel ze begint helemaal te shaken en lijkt wel in shock te raken. Dan geeft hij haar een kalmerend middeltje. Maar dat blijkt insuline te zijn, ze krijgt een overdosis. Als Hans naar het balkon loopt bedenkt Ellis zich dat ze chocolade moet eten om weer normaal te worden. Als Ellis weer normaal is springt ze van het balkon en verdwijnt in de mensen massa. Ze gaat naar de Canadezen en daar verteld ze alles. Ze weet dat niet Notaris Smaal de dader is maar Hans Akkerman. Hij deed alsof hij arts was, maar speelde zo namen door van rijke Joden naar Ghein. 
Als een Canadees haar naar Gerben brengt om het te vertellen, flipt Gerben eerst als hij hoort dat Ellis hier is. Maar als Ellis hem alles verteld heeft, gelooft hij haar. Ze willen Hans hebben, de Canadezen zeggen dat alle wegen gecontroleerd worden. Als Gerben en Ellis naar het huis van Gerben gaan, zien ze dat een lijkwagen weg is en ze beseffen dat Hans nu ontsnapt op dezelfde manier als Ellis toen het plaatsje in gekomen is. Ze gaan opzoek naar lijkwagen en dan zien ze hem. 
Ze draaien de moertjes van de lijkwagen dicht zodat hij stikt. 

Het einde van het verhaal is dat Ellis en Gerben bij het meertje zitten en dat achter hun Hans stikt.
Dan ga je ineens weer terug naar Israël 1956 en daar zit Ellis bij een meertje. Als haar kinderen en haar man aankomen lopen, hoor je schoten op de achtergrond. Ze leeft nog steeds in een land vol oorlog…De film heeft een open einde. Er kan natuurlijk nog van alles gebeuren. Je zou er zo een gevolg op kunnen maken. De oorlog is afgelopen en je ziet Rachel weer in Afghanistan met Ronnie praten. Dan haalt haar man haar op, en gaat ze verder.

Enkele filmische opmerkingen:

De functie van het geluid is om de film spannender te maken en meer sfeer creëren.


Er wordt veel verschillende soorten muziek gebruikt in de film, van hele rustige droevige liedjes tot vrolijke Duitse muziek.

Er worden verschillende camera standpunten gebruikt, maar voornamelijk dolly, omdat er heel veel dingen lopende voort gebeurden.

Het is vooral een continuïteitsmontage, met in het begin een cut, want daar ga je van rustig israël naar ongeveer 12 jaar eerder, de Tweede Wereldoorlog. 
Het einde is een wipe, want je verplaats van 1945 bij een Nederlands meertje, naar Israël 1956 bij een meertje.

De regisseur is Paul Verhoeven.
Paul verhoeven heeft al veel succesvolle films gemaakt zoals: Turks Fruit, Soldaat Van Oranje.
Paul werd geboren in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens zijn dienst bij de Marine werd hij aangesteld als documentairefilmmaker van de marine. 
Na zijn diensttijd brak hij door met de serie “Floris”. Waarna verschillende films volgde.
Zijn doorbraak in Amerika kwam met de film “RoboCop”. 
daarna maakte hij nog meer films in Amerika.
Zwartboek is in twintig jaar z’n eerste Europese film.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten